SMAHADZIR
Prof. Madya Dr. Lim Swee Tin menduduki peperiksaan Sijil Pelajaran
Malaysia (SPM) pada tahun 1969, dengan mendapat Pangkat Satu. Lim Swee Tin
kemudian mendapat tawaran melanjutkan pelajaran di Sekolah Menengah Sultan
Abdul Halim, Jitra, Kedah (SMSAH). Walau bagaimanapun, disebabkan kesempitan
kewangan, beliau memohon bertukar ke Sekolah Menengah Sultan Ismail Petra, Kota
Bharu, Kelantan. Beliau hanya sempat beberapa bulan sahaja di sekolah ini
kerana terpaksa berhenti disebabkan masalah yang sama.
Penulis bersama Prof. Madya Dr. Lim Swee Tin di Bilik Mesyuarat Dato' Sagor, Kompleks Sejarah Pasir Salak, Perak
Saya mengenali Prof. Madya Dr. Lim Swee Tin agak rapat sejak dilantik
sebagai Ketua Fasilitator Program Penghayatan Sastera Budaya (PPSB) anjuran
PLKN, Jabatan Latihan Khidmat Negara dan DBP. DBP sering mengadakan majlis
pemantapan kepada semua fasilitator dan di sinilah bermulanya hubungan akrab
saya dengan beliau. Lim Swee Tin memang seorang penyair yang mudah mesra lagi
molek pekertinya terutama dalam melantunkan bahasa Melayu ke telinga pendengar.
Saya akui Prof. Madya Dr. Lim Swee Tin merupakan deklamator yang hebat.
Gaya deklamasi beliau menggambarkan pengalaman beliau hampir empat dekad
sebagai penyair dan deklamator puisi adalah hasil seorang insan yang
benar-benar mencintai dan menjiwai puisi. Mendengar dan menghayati album
deklamasi dan lagu puisi Mencari
Indah karya Lim Swee Tin ini sudah cukup memberi kesan yang mendalam
bahawa Lim seorang penyair yang serius menekuni bidang yang amat dicintainya.
Setakat ini belum ditemui penyair yang menekankan album deklamasi puisi
secara perseorangan. Sebanyak 16 puisi yang dipilih oleh Lim daripada buku
kumpulan puisi Mencari Indah (2009)
merupakan puisi-puisi terbaik beliau. Malah 25 buah puisi yang terkandung di
dalam buku Mencari Indah adalah
puisi-puisi terbaik beliau yang sarat dengan mesej dan begitu menyentuh
perasaan ketika menghayati bait-bait perkataan dengan intonasi yang cukup
hebat.
Kehebatan Lim Swee Tin mendeklamasi puisi diakui oleh Arbak Othman yang
menyatakan bahawa cara beliau meletakkan suaranya mengikut rentak yang betul
pada kata-kata yang memerlukan kesan penerimaan yang bersentuh rasa dan minda. Kadang-kadang
ada gegaran yang memacu kata-kata untuk dapat segera menghantar maksud tertentu
ke sudut hati dan perasaan pendengar.
Justeru, album deklamasi puisi ini menepati kenyataan Arbak Othman
bahawa puisi-puisi Lim Swee Tin mampu menggugah perasaan dan minda orang yang
mendengar dan menghayatinya. Nyatalah album deklamasi dan lagu puisi Mencari Indah ini cukup lengkap dan
sempurna sebagai bahan rujuk untuk peminat-peminat puisi mempelajari bagaimana
menjadi seorang deklamator yang baik. Album ini juga cukup berguna bagi
membantu guru-guru Komsas mempraktikkan seni mendeklamasi puisi di dalam kelas.
Kelainan di dalam album deklamasi puisi ini ialah Lim Swee Tin turut
menyanyikan sendiri dua buah puisinya iaitu Mencari Indah dan Kita
Masih Punyai Malam Untuk Bermimpi. Melodi kedua-dua puisi ini telah digubah
oleh Iedet. Setelah didengar beberapa kali, nyata melodi lagu ini sedap didengar
dengan kekuatan baik-baik puisi yang puitis. Usaha Lim Swee Tin menyanyikan
lagu daripada puisinya sendiri haruslah dipuji. Mungkin dengan cara ini, beliau
dapat menghayati puisi yang dihasilkannya.
Namun begitu, alangkah eloknya jika kedua-dua puisi yang dilagukan oleh
Lim Swee Tin itu dinyanyikan oleh penyanyi profesional. Nama-nama penyanyi
seperti, Zubir Ali, Ramli Sarip, Suhaimi Mior Hassan dan Waheeda adalah
penyanyi lagu puisi yang sudah tentu akan menjadikan melodi dan puisi tersebut
lebih kuat dan puitis didengar. Secara tidak langsung juga lagu-lagu ini sudah
pasti cepat sampai kepada pendengar kerana populariti penyanyi tersebut. Dan
berkemungkinan juga lagu-lagu ini boleh meletup di hati pendengar.
Tetapi suara Lim Swee Tin lebih sesuai sebagai deklamator dan bukannya
sebagai penyanyi. Ini diakui oleh Prof. Rahman Shaari yang menyatakan bahawa
deklamasi Lim Swee Tin jelas kerana dia membawa makna yang ketara. Gayanya
sejauh ini ialah gaya pendidikan, yang bererti Lim Swee Tin tidak akan berpuas
hati jika pengajaran yang terkandung dalam puisinya tidak dihadam oleh
penonton.
Selain itu, terkesan juga usaha Lim Swee Tin untuk menimbulkan ‘senyuman’
apabila tiba pada kata-kata yang menandakan kemesraan. Perubahan mimik daripada
wajah masam ke wajah manis dan sebaliknya, secara terancang ini, agak
jarang-jarang kita temukan dalam deklamasi orang lain. Lim Swee Tin juga tidak
lokek untuk bersuara nyaring pada tempat-tempat yang memerlukan kenyaringan.
Gaya mesra Lim Swee Tin memberikan peluang untuk dia menyebarkan suaranya
kepada hadirin. Jika dia mempunyai peminat, itulah hasil kejayaannya
menyebarkan suara yang terbina gaya mesra penonton.
Bagi saya, Lim Swee Tin adalah seorang penyair dan deklamator yang
mempunyai aura dalam kesusasteraan Melayu. Usaha beliau merakamkan deklamasi
puisi merupakan satu yang baik dan terpuji kerana mengangkat martabat dan
memperkayakan khazanah sastera.
Lim Swee Tin merupakan penerima S.E.A Write Award 2000 (penghargaan
tertinggi bidang kesusasteraan di Asia Tenggara oleh Kerajaan Diraja Thailand.
Selain sering muncul di kaca televisyen mendeklamasikan puisi, penyair Lim Swee
Tin turut giat memberi ceramah penulisan kreatif di dalam dan luar negara.
Beliau pernah diundang mendeklamasikan sajak di Singapura, Indonesia, Thailand,
Taiwan dan United Kingdom. Beliau kini Pensyarah Kesusasteraan Melayu di
Fakulti Bahasa Moden dan Komunikasi Universiti Putra Malaysia (UPM).
Dilahirkan di Bachok Kelantan pada 26 September 1952. Dalam bidang
penulisan, Lim Swee Tin cenderung menulis puisi. Karya awalnya terbit pada
tahun 1973. Beliau juga menghasilkan cerpen, novel dan tulisan-tulisan bercorak
kesusasteraan. Pada tahun 1990, beliau mewakili negara pada acara Pengucapan
Puisi Dunia Kuala Lumpur. Pada tahun yang sama, Dewan Bahasa dan Pustaka
memilih beliau bagi program Penataran Karya Sastera selama hampir sebulan di
Jakarta, Indonesia.
Antara karya yang telah diterbitkan ialah ‘Eva’ (1981), ‘Akrab’
(1985), ‘Menyusur Musim’ (1991), ‘Seorang Anak Kecil dan Sajak-sajak Lain/A
Child and Other Poems (puisi dwibahasa, 1993), ‘Masih’ (1997), ‘Sebuah
Fragmen Cinta’ (1998) dan ‘Nyanyian
Sepi’ (puisi dwibahasa, 2000).
Lim Swee Tin pernah memenangi Hadiah Sastera Malaysia 1982/83, 1986/87,
1988/89, Hadiah Penghargaan Anugerah Puisi Putra 2, 1983 melalui antologi ‘Akrab’.
Hadiah kedua Peraduan menulis Cerpen dan Puisi 100 Tahun Kuala Lumpur, Hadiah
Sastera Utusan Melayu - Public Bank, Hadiah Cerpen DBP-Maybank dan banyak lagi.
Puisi beliau yang berjudul ‘Ketika
Kami Bercerita Tentangnya’ telah dipilih sebagai teks puisi di dalam
antologi ‘Anak Bumi Tercinta’ yang
merupakan antologi Komponen Sastera Dalam Bahasa Melayu bagi Tingkatan 3.
Sejak kecil beliau membesar di kalangan masyarakat Melayu. Dengan itu,
tidak menghairankan jika beliau dan keluarganya amat fasih berbahasa Melayu.
Dengan kefasihan bertutur dan menulis dalam bahasa Melayu mendorong beliau
menulis dan mencipta karya terutama puisi dalam bahasa ini. Ternyata, usahanya
berhasil sehingga beliau dikenali sebagai penulis bukan Melayu yang cukup
menonjol dan mendapat tempat di akhbar dan majalah, malah sering pula memenangi
hadiah-hadiah penulisan.
Lim Swee Tin sebenarnya berdarah campuran. Bapanya, Lim Swee Poh, suku
Hokkien berasal dari Chou An, Fujien, China, manakala ibunya Khe Utt Eh Di
berketurunan Thai yang sudah menetap sejak beberapa generasi di Bachok,
Kelantan. Beliau mendapat pendidikan rendah di Sekolah Kebangsaan Tawang,
Bachok, kemudian apabila keluarganya berpindah ke Machang, Kelantan, Lim Swee
Tin belajar pula di Sekolah Kebangsaan Machang, sebelum ke Sekolah Menengah
Kebangsaan, dan Sekolah Menengah Hamzah, Machang, Kelantan sehingga Tingkatan
Lima.
Lim Swee Tin menjawat jawatan Guru Sandaran di Sekolah Kebangsaan
Kampung Pek, Machang selama setahun setengah sehingga beliau ditawarkan ke
Maktab Perguruan Persekutuan, Bukit Gelugur, Pulau Pinang mulai tahun 1972
dengan mengambil kursus Pengajian Bahasa Melayu dan Matematik Moden. Beliau
lulus pada tahun 1973, dan mula bertugas sebagai guru di Sekolah Menengah
Sultan Yahya Petra, Kuala Krai, Kelantan sehingga tahun 1978.
Lim Swee Tin kemudian berpindah ke Sekolah Menengah Hamzah, alma
matternya sehingga tahun 1988. Pada tahun 1988, Lim Swee Tin mendapat tawaran
melanjutkan pengajian di Universiti Pertanian Malaysia, Serdang kemudian
dikenali sebagai Universiti Putra Malaysia (UPM) dengan mengambil kursus
Pengajaran Bahasa Malaysia Sebagai Bahasa Pertama, dan minor Kesusasteraan
Melayu. Lim Swee Tin memperoleh ijazah Bacelor Pendidikan pada tahun 1992. Lim
Swee Tin ditugaskan berkhidmat di Sekolah Tinggi Undang Musa Al-Haj, Jelebu,
Negeri Sembilan, kemudian di Sekolah Menengah Kebangsaan Mantin, juga di Negeri
Sembilan sehingga tahun 1996. Mulai tahun 1997, Lim Swee Tin meneruskan
pengajiannya di peringkat sarjana, dan memperoleh M.A-nya pada tahun 1999.
Lim Swee Tin mula berjinak-jinak dengan bidang penulisan sejak berada
di sekolah rendah lagi. Ketika itu, beliau sudah mula belajar mencoret-coret pantun
dan syair. Walau bagaimanapun, cubaan beliau menghasilkan sajak tidak
menampakkan hasil yang memberangsangkan sehinggalah tahun 1968 dan 1969 apabila
beliau berada di sekolah menengah. Di sekolah menengah, Lim Swee Tin mengambil
mata pelajaran kesusasteraan Melayu. Antara teks kajian pada masa itu ialah
antologi Gelombang (Usman Awang) dan Nyanyi Sunyi (Amir Hamzah).
Melalui kajian ke atas kedua-dua teks puisi ini, Lim Swee Tin beroleh
keyakinan untuk menghasilkan sajak-sajak. Salah sebuah karyanya yang paling
awal dan sempurna dihasilkan berjudul ‘Terima
Kasih’. Sajak yang dicatatkan pada kulit novel Ranjau Sepanjang Jalan (Shahnon Ahmad) ini walau bagaimanapun tidak
dapat dikesan lagi.
Bermula dari ini, Lim Swee Tin mula berkarya dengan bersungguh-sungguh.
Semasa di Maktab Perguruan Persekutuan Pulau Pinang, Lim Swee Tin secara
kebetulan dilantik sebagai Sidang Editor jurnal Persatuan Bahasa Melayu, Kredit Gelugur. Kesempatan ini digunakan
beliau untuk menyiarkan beberapa buah sajaknya sendiri. Karya-karya inilah
kemudiannya memberinya keyakinan untuk mengirim sejumlah sembilan buah sajak ke
Mingguan Malaysia pada tahun 1973.
Salah sebuah sajak beliau ‘Seorang
Anak Kecil’ termuat pada 14 Oktober 1973. Sebuah lagi tersiar pula dalam Utusan Zaman kira-kira sebulan kemudian.
Tersiarnya karya-karya ini sudah cukup memberinya keyakinan dan kekuatan untuk
terus menapak di persada kesusasteraan Melayu, khususnya di pertengahan dekad
1970-an.
Semasa di maktab ini juga, Lim Swee Tin berpeluang membaca banyak buku
kesusasteraan pelbagai genre terutamanya dari Indonesia selain jurnal Dewan Sastera (yang mula diterbitkan 15
Januari 1971). Lim Swee Tin pengunjung setia perpustakaan di maktabnya, dan
pembaca Dewan Sastera yang cukup
tekun. Menurut Lim Swee Tin, pembacaan buku-buku dalam bahasa Indonesia
memberinya kekuatan dari segi penguasaan bahasa yang amat besar.
Perkara lain yang mendorong Lim Swee Tin terus mencipta karya ialah
faktor alam sekitar seperti penghidupannya yang dikelilingi cara hidup dan
budaya masyarakat Melayu, khususnya di Kelantan. Alam semula jadi di Kuala
Krai, Kelantan dan berbagai-bagai cabang kesenian rakyat yang digemarinya (secara
kebetulan keluarga Lim Swee Tin sebelah ibunya merupakan penggiat Menora dan Wayang
Gedek sejak turun temurun). Tugasnya sebagai guru bahasa Melayu di sekolah
turut mendekatkan beliau dengan pembacaan yang berterusan dan beliau terus
menghasilkan karya-karya kreatif.
Bakat Lim Swee Tin lebih terserlah dalam genre sajak walaupun beliau
turut menghasilkan cerpen dan esei kesusasteraan. Berkat usaha gigihnya, Panel
Hadiah Sastera 1976 berpendapat bahawa Lim Swee Tin telah menunjukkan harapan
besar sebagai penulis bukan Melayu dalam perkembangan sastera nasional kerana
beliau bukan sahaja telah dapat menguasai bahasa Melayu dengan baik tetapi
telah berjaya mengangkat bahasa itu menjadi bahasa puisi.
Karya-karyanya sudah mendapat tempat di Berita Minggu, Jurnal PERISA, Jurnal Malay Literature, Utusan Zaman,
Mingguan Timur, Dewan Masyarakat, Dewan Budaya, Dewan Sastera dan puluhan
media penyiaran tanah air. Selain itu, puisi-puisinya diterjemahkan ke bahasa
Inggeris, Cina dan Thai.
Karya Lim Swee Tin yang pertama tersiar di media, sebuah cerpen
berjudul ‘Malam Pertama’ tersiar
dalam majalah Jejaka tahun 1971.
Tetapi, Lim Swee Tin merasakan jiwa dan bakatnya lebih terjurus ke arah genre
sajak. Bagi Lim Swee Tin, genre ini boleh menjadi alat komunikasi, iaitu
apabila sesebuah karya dihasilkan, pengalaman dan pemikiran penulis dapat
dikongsi dan dihayati bersama-sama khalayak.
Berasaskan pegangan inilah Lim Swee Tin begitu serius dalam mencipta
sajak dan keseriusannya tidak sia-sia. Setakat ini, Lim Swee Tin telah memenangi
sejumlah 20 hadiah penulisan. Antaranya, Sayembara Cerpen ESSO-GAPENA 111 dan
V1 pada tahun 1982 dan 1985 melalui cerpen-cerpen berjudul ‘Tapah’ dan ‘Gok’.
Beliau memenangi Hadiah Penghargaan Anugerah Puisiputra 11 pada tahun 1983
melalui antologi ‘Akrab’ yang
memuatkan 50 buah puisi. Lim juga beberapa kali memenangi Hadiah Sastera Utusan
– Publik Bank (1986, 1989, 1990, 1992, 1994, 1999), Hadiah Sastera Malaysia
1982-83 melalui sajak ‘Berjalan-jalan Di
Sini’, 1986-87 melalui sajak ‘Sejarah’,
dan 1988-89 melalui sajak ‘Sewaktu
Melintasi Kundasang’.
Beliau memenangi Hadiah Cerpen Maybank – DBP ke-111 melalui cerpen ‘Cahaya Lain Di Wajah’ dan ke-IV melalui
cerpen ‘Setelah Kabus Dini Hari’.
Pada tahun 1990, Lim Swee Tin memenangi Hadiah Kedua Peraduan Mengarang Cerpen
dan Puisi sempena 100 Tahun Kuala Lumpur melalui naskhah puisi ‘Kuala Lumpur: Kota Sarang Labah-Labah’.
Beliau juga memenangi Hadiah Puisi Kebangsaan ESSO – GAPENA tahun 1989, Hadiah
Puisi Bosnia – PENA, Berita Harian, Utusan Melayu pada tahun 1994, dan Formula
Malaysia kategori cerpen, 2000, melalui cerpen ‘dR’.
Lim Swee Tin berumahtangga pada tahun 1977. Isteri beliau, Selina S.F.
Lee, seorang guru juga merupakan penyair dan cerpenis yang kerap menyumbangkan
karya-karya di media-media tanah air. Mereka kini dikurniai tiga orang anak,
seorang lelaki dan dua orang perempuan.
Lim Swee Tin pernah aktif dalam Persatuan Penulis-Penulis Kelantan
(PPK). Selepas PPK menjadi tuan rumah Hari Puisi Nasional di Kota Bharu,
Kelantan pada tahun 1981, Lim Swee Tin mengambil alih jawatan Setiausaha 1
selama tiga penggal berturut-turut. Sepanjang memegang jawatan tersebut, Lim
Swee Tin banyak memainkan peranan mengendalikan bengkel dan mengadakan pelbagai
rancangan pembangunan untuk melahirkan penulis-penulis pelapis di negeri
kelahirannya itu.
Pada tahun 1990, Lim Swee Tin terpilih mewakili negara dalam acara
Pengucapan Puisi Dunia Kuala Lumpur, acara dwitahunan yang menghimpunkan
penyair-penyair terkemuka dunia. Pada tahun yang sama, Dewan Bahasa dan Pustaka
memilih beliau untuk Program Penataran Karya Sastera selama 26 hari di
Indonesia. Antara aktiviti beliau ialah menemui pengarang-pengarang ternama
mutakhir Indonesia selain berdiskusi dengan tokoh-tokoh bahasa dan
kesusasteraan Indonesia. Beliau juga berkesempatan mengikuti HISKI 111 di
Malang, Indonesia.
Pada tahun 1994 – 1997 Lim Swee Tin merupakan Pengelola Ruangan Sastera
dan Budaya akhbar Mingguan Watan.
Selain itu, Lim Swee Tin kerap diundang membentangkan kertas kerja. Antaranya
sempena Bulan Bahasa Melayu Singapura 1996, 1997,1998 dan 1999, Hari Sastera
Malaysia, Hari Puisi Nasional dan Pertemuan Sasterawan Nusantara X/Perhimpunan
Sasterawan Malaysia 1 di Johor Bahru, 1999 di samping mengelolakan
majlis-majlis kesusasteraan serta acara-acara baca puisi; antaranya pada
Kongres Bahasa Melayu Sedunia 1995, dan lain-lain lagi. Beliau mengendalikan
Minggu Penulis Remaja (Dewan Bahasa dan Pustaka Cawangan Sabah) dari tahun 1996
hingga 1999, yang banyak membantu mengukuhkan kedudukannya sebagai penulis
tanah air. Lim Swee Tin juga Pengadil GAPENA bagi acara Sayembara Puisi
Kebangsaan dari tahun 1995 hingga sekarang.
Sepanjang penglibatannya dalam dunia penulisan, Lim Swee Tin telah
menerbitkan sejumlah sepuluh buah antologi puisi persendirian, empat daripadanya
merupakan puisi remaja, lima buah novel remaja, lima buah buku kreatif umum,
dan lebih enam puluh buah antologi bersama. Beliau juga menyelenggarakan sebuah
antologi puisi penulis bukan Melayu.
Kejayaan cemerlang Lim Swee Tin dalam bidang penulisannya juga
membawanya ke simposium The Search for a New World Culture for the 21st Century:
Asian Literary Perspective di Washington D.C, Amerika Syarikat, dan bersempena
dengan Persidangan ASEM ke-2 di London April tahun 1998, Lim Swee Tin diundang
mewakili Malaysia pada acara Baca Puisi Four Leading Poets from South East Asia
bertempat di Royal Festival Hall, London di samping penyair dari Indonesia,
Thailand dan Filipina.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan