SYED MAHADZIR SYED IBRAHIM
PENCEMARAN
tanah atau pencemaran tanih bermaksud perbuatan yang berlaku
kepada sesuatu kawasan sehingga terjadinya pertukaran warna, kesuburan dan
hakisan tanah.
Ia disebabkan oleh bahan buangan dalam bentuk air atau pepejal. Bahan pencemar
terdiri daripada pencemar organik, kimia atau fizik. Seriusnya pencemaran tanah
bergantung kepada kesuburan tanah. Pencemaran
menunjuk-kan tahap serius apabila kesuburan tanah sudah hilang. Tanah akan
bertukar warna menjadi kehitaman dan tumbuh-tumbuhan di kawasan tersebut akan
menjadi layu.
Biasanya sesetengah kawasan perindustrian dilakukan di kawasan hutan. Jadi
penerokaan hutan akan dilakukan oleh pengusaha-pengusaha kilang. Tanah yang
diteroka ini selalunya lebih besar daripada kawasan yang ingin digunakan
sebagai kawasan kilang. Masalah yang timbul atau kesannya kawasan yang
berlebihan ini akan terbiar dan mengakibatkan
ketidakseimbangan ekosistem.
Bagi industri air mineral, air bawah tanah akan digali oleh kilang ini lalu mengakibatkan adanya
rongga-rongga kosong dibawah tanah dan
ini mendorong kepada kejadian subsidence. Selain itu sampah yang di hasilkan
oleh sisa perindustrian terutamanya carbon dioksida, nitrogen dioksida dan
sulfur boleh menyebabkan berlakunya pencemaran tanih seperti ketidaksuburan tanih akibat peningkatan kekonduksian tanih
yang mana tanih ini tidak sesuai untuk tumbuhan hidup.
Rumah Hijau juga memberi kesan kepada tanih di mana menyebabkan kenaikan penguraian guna tanih sekali gus meninggikan hasil tanaman. Pada zaman dulu pula antara punca pencemaran kepada alam sekitar oleh kegiatan industri adalah disebabkan oleh kegiatan melombong menggunakan kapal korek. Kapal korek ini biasanya dilakukan di kawasan yang lapang. Jadi selepas bijih timah habis di lombong, kawasan tersebut akan ditinggalkan dan menjadi kawasan mati kerana sebarang aktiviti biologi tidak dapat dilakukan kerana kawasan tersebut tercemar dengan pelbagai sisa daripada indutri perlombongan.
- di tanah terdapat
berbagai unsur yang dibutuhkan makhluk hidup: K, N, P, Ca, Mg, S, Cl, Fe,
Cu, Mn, Zn dan lain-lain lagi
- kehidupan dan
kesuburan tanah tergantung dari banyaknya mikroorganisme yang hidup di
lapisan tanah
- pencemaran tanah akan merusak susunan kimia tanah dan mengganggu kehidupan organisme yang hidup dalam tanah
Bahan pencemar tanah:
- limbah rumah tangga:
kertas bekas, plastik bekas, potongan karet, logam
- limbah pertanian:
pupuk dan pestisida
Kesan Pencemaran Tanah
Kekurangan
Tanah Subur
1.
Pembinaan
rumah-rumah dan bangunan-bangunan menyebabkan penyusutan tanah.
2.
Manusia
menghadapi kekurangan tanah subur untuk pertanian.
Hakisan
Tanah
1.
Aktiviti-aktiviti
pembinaan, perlombongan, dan pembalakan yang tidak terkawal menyebabkan
kawasan tanah terdedah.
2.
Kawasan
tanah yang terdedah dihakis oleh angin dan air hujan.
Hidrokarbon
Dalam kimia, hidrokarbon merupakan sebatian kimia yang mengandungi hanya karbon (C) dan hidrogen (H). Ia semua mengandungi rangka tunjang dari karbon dan atom hidrogen lekat pada rangka tunjang tersebut. (Seringkali istilah ini digunakan sebagai ringkasan istilah alifatik hidrokarbon).
Sebagai
contoh, metana (gas paya) adalah hidrokarbon dengan satu
atom karbon dan empat atom hidrogen: CH4. Etana adalah hidrokarbon
(lebih khusus lagi, alkana) mengandungi dua atam karbon diikat dengan satu
ikatan tunggal, setiap atom karbon terikat pada tiga atom hidrogen: C2H6.
Propana mempunyai tiga atom karbon ‘C’ (C3H8) dan
seterusnya (CnH2·n+2). Hidrokarbon boleh dikelaskan
kepada beberapa bahagian iaitu:
1. Hidrokarbon alifatik
2. Hidrokarbon alisiklik
3. Hidrokarbon aromatik
Hidrokarbon
Alifatik
Hidrokarbon
alifatik terdiri daripada rantaian atom karbon tanpa struktur siklik. Ia sering
disebut sebagai hidrokarbon rantai terbuka atau hidrokarbon asiklik. Contoh:
Alkana (propana, butana)
Hidrokarbon
Alisiklik
Hidrokarbon
alisiklik atau hidrokarbon siklik terdiri daripada rantaian atom karbon dalam
susunan gelang (siklik). Contoh: Sikloaklana (siklopropana, siklobutana)
Hidrokarbon
Aromatik
Hidrokarbon
aromatik merupakan kumpulan khusus sebatian siklik. Ia biasanya mempunyai
gelang berahli enam yang dilukis dengan ikatan tunggal dan ikatan ganda dua
yang berselang-seli. Contoh: Benzena, naftalena. Terdapat tiga jenis asas
hidrokarbon iaitu:
- hidrokarbon
harum, yang mengandungi sekurang-kurangnya satu cecincin
harum (aromatic ring) sebagai
tambahan kepada apa jua ikatan yang ia ada
- hidrokarbon tepu (saturated
hydrocarbon), juga dikenali sebagai alkana,
yang tidak mempunyai ikatan dwi, tiga atau harum.
- hidrokarbon tidak tepu (unsaturated hydrocarbon), yang mengandungi satu atau lebih ikatan dwi atau tiga antara atom karbon, yang dibahagi pula pada:
·
alkena
·
alkuna
·
diena
Jumlah
atom hidrogen dalam hidrokarbon boleh ditentukan, jika jumlah karbon diketahui,
dengan menggunakan persamaan berikut:
- Alkana: CnH2n+2
- Alkena: CnH2n (dengan anggapan hanya satu dwi
ikatan)
- Alkuna: CnH2n-2 (dengan anggapan hanya satu tiga
ikatan)
Hidrokarbon
cecair yang dikeluarkan dari bawah tanah dirujuk sebagai petroleum (harafiahnya ‘batu minyak’) atau minyak
mineral, sementara hidrokarbon bergas dalam tanah dikenali sebagai gas
asli. Kesemuanya merupakan sumber penting bahan api dan bahan mentah
sebagai stok bekalan untuk penghasilan kimia organik dan biasa terdapat di
sub-permukaan menggunakan peralatan geogologi
petroleum.
Hidrokarbon
merupakan sumber ekonomi penting kerana ia merangkumi keseluruhan sumber
bahanapi fosil (arang batu, petroleum, gas
asli, dan lain-lain lagi) dan bahan api
bio, termasuk juga plastik, lilin, pelarut
dan minyak.
Dalam pencemaran bandar, komponen ini bersama dengan NOx dan cahaya matahari -
kesemuanya menyumbang kepada pembentukan ozon
tropospherik.
Biopemulihan
Biopemulihan boleh ditakrifkan sebagai mana-mana satu proses yang menggunakan mikroorganisma, kulat, tumbuhan-tumbuhan hijau atau enzimnya untuk mengembalikan alam semula jadi yang terjejas oleh bahan-bahan kontaminasi kepada keadaannya yang asal. Ia boleh digunakan untuk menyerang bahan-bahan kontaminasi tanah yang tertentu, misalnya degradasi hidrokarbon berklorin oleh bakteria. Salah satu contoh pendekatan yang lebih umum ialah pembersihan tumpahan minyak menerusi penambahan baja nitrat dan atau baja sulfat untuk memudahkan pereputan minyak mentah oleh bakteria asli atau bakteria eksogen.
Gambaran Keseluruhan dan Penggunaan
Biopemulihan
dan fitopemulihan semula jadi telah digunakan buat
berabad-abad. Misalnya, penyahgaraman tanah pertanian oleh fitopengekstrakan mempunyai tradisi yang lama. Teknologi
biopemulihan yang menggunakan mikroorganisma dilaporkan direka oleh George M.
Robinson. Beliau merupakan penolong jurutera petroleum kaunti kepada
Santa Maria, California. Pada dekad 1960-an, Robinson menghabiskan masa
lapangnya untuk menguji kaji balang-balang kotor dan pelbagai campuran mikrob.
Teknologi-teknologi
biopemulihan umumnya dikategorikan kepada teknologi in situ atau teknologi ex situ. Biopemulihan In situ melibatkan perawatan bahan
terkontaminasi di tapak, manakala biopemulihan ex situ melibatkan pemindahan bahan
terkontaminasi ke tempat yang lain untuk dirawat. Sesetengah contoh teknologi
biopemulihan ialah biopelohongan, perladangan, bioreaktor, pengomposan,
biopengimbuhan, rizopenur asan dan bioperangsangan.
Bagaimanapun,
bukan semua bahan kontaminasi dapat dirawat dengan mudah menerusi biopemulihan
dengan menggunakan mikroorganisma. Logam-logam berat
seperti kadmium dan plumbum,
misalnya, tidak mudah diserap atau ditangkap oleh organisma. Asimilasi logam
seperti raksa ke dalam rantai
makanan boleh
memburukkan lagi keadaan.
Oleh itu, fitopemulihan amat berguna dalam keadaan-keadaan
sebegini kerana tumbuh-tumbuhan semula jadi atau tumbuh-tumbuhan rentas gen
berupaya membiotumpukkan toksin-toksin tersebut di bahagian
atas tanah masing-masing yang kemudian dituai untuk penghapusan. Logam berat di dalam biojisim tuaian dapat dipekatkan lagi menerusi
penunuan atau pengitaran semula untuk kegunaan perindustrian.
Penghapusan
berbagai-bagai bahan pencemar dan sisa dari alam sekitar memerlukan peningkatan
pemahaman kita tentang kepentingan relatif laluan dan rangkaian kawal atur ke fluks karbon di dalam persekitaran-persekitaran
tertentu serta untuk sebatian-sebatian yang tertentu. Sudah tentunya, ini akan
mempercepat pembangunan teknologi biopemulihan dan proses-proses biotransformasi.
Pendekatan Kejuruteraan Genetik
Penggunaan kejuruteraan genetik untuk mencipta organisma yang direka
bentuk khusus untuk biopemulihan mempunyai potensi yang amat besar. Bakteria Deinococcus
radiodurans (organisma
paling radiorintang yang diketahui) telah diubah suai
untuk memakan dan mencernakan toluen dan raksa ion daripada sisa nukleus yang sangat
radioaktif.
Mikopemulihan
Mikopemulihan ialah bentuk biopemulihan yang
mempergunakan kulat untuk mengembalikan sesuatu persekitaran (biasanya tanah) yang dicemari oleh bahan
pencemar kepada
keadaan yang kurang tercemar. Istilah ‘mikopemulihan’ dicipta oleh Paul Stamets dan merujuk khususnya kepada
penggunaan miselium kulat dalam proses biopemulihan.
Salah
satu peranan utama kulat di dalam ekosistem ialah pereputan yang dilakukan oleh miselium. Miselium
itu merembeskan enzim-enzim dan
asid-asid luar sel yang mengurai lignin dan selulosa,
dua blok binaan utama gentian tumbuhan. Terdapat sebatian-sebatian organik yang
terdiri daripada rantai karbon dan hidrogen yang panjang, dan yang strukturnya
agak serupa dengan banyak bahan pencemar organik. Kunci kejayaan mikopemulihan
ialah penentuan spesies kulat yang sesuai untuk menyasarkan sesuatu bahan
pencemar yang tertentu. Sesetengah strain telah dilaporkan berjaya
mendegradasikan gas saraf
VX
dan sarin.
Dalam
sebuah uji kaji yang dijalankan bersama-sama dengan Thomas, seorang penyumbang
utama dalam industri biopemulihan, sebuah petak tanah yang dicemari dengan
minyak diesel diinokulasi dengan miselium cendawan
tiram. Teknik-teknik biopemulihan tradisional (bakteria) digunakan
di petak-petak kawalan. Selepas empat minggu, melebihi 95% daripada banyak PAH
(hidrokarbon
aromatik polisiklik) telah menjadi komponen-komponen tak toksik di
petak-petak yang diinokulasi dengan miselium.
Komuniti
mikrob semula jadi kelihatan membantu kulat mengurai bahan kontaminasi supaya
akhirnya dijadikan karbon dioksida dan air. Kulat yang mendegradasikan kayu
paling berkesan mengurai bahan-bahan pencemar aromatik (komponen toksik petroleum),
serta juga sebatian berklorin (sesetengah pestisid
tertentu yang tidak hilang-hilang; Battelle, 2000). Mitopenurasan merupakan proses yang serupa atau
sama. Ia menggunakan miselium kulat untuk menuras sisa toksik dan mikroorganisma dari air di dalam tanah.
Kelebihan
Terdapat
sebilangan kelebihan kos atau kecekapan terhadap biopemulihan yang boleh
digunakan di kawasan-kawasan yang tidak dapat didatangi tanpa penggalian.
Misalnya, tumpahan hidrokarbon
(khususnya, tumpahan petrol)
atau sesetengah pelarut berklorin yang tertentu boleh mencemari air tanah.
Pemasukan penerima elektron yang sesuai atau pinda penderma elektron
(sebagaimana yang sesuai) boleh mengurangkan kepekatan bahan pencemar dengan
ketara selepas berlangsungnya masa susul untuk membenarkan aklimasi.
Pendekatan
ini biasanya jauh lebih murah daripada penggalian diikuti oleh pelupusan di
tempat yang lain, penunuan,
atau strategi-strategi pengolahan ex
situ yang lain. Ia juga
mengurangkan atau menghapuskan keperluan untuk menggunakan teknik ‘pam dan
rawat’, suatu amalan yang umum digunakan di tapak-tapak yang hidrokarbon telah
mencemari air tanah yang besar.
Pengawasan
Biopemulihan
Proses
biopemulihan dapat diawasi secara tidak langsung dengan mengukur Keupayaan
Penurunan Pengoksidian atau redoks di
dalam tanah dan air tanah, bersama-sama dengan pH,
suhu, kandungan oksigen,
kepekatan penerima atau penderma elektron, dan kepekatan produk-produk
penguraian (misalnya karbon
dioksida). Jadual yang berikut menunjukkan kadar penguraian biologi
(secara berkurangan) sebagai fungsi keupayaan redoks:
Proses |
Tindak
balas |
Keupayaan
redoks (Eh dalam mV)
|
O2 + 4e− + 4H+ → 2H2O |
600 ~
400 |
|
|
|
|
2NO3− + 10e− + 12H+ → N2 + 6H2O |
500 ~
200 |
|
Penurunan mangan IV |
MnO2 + 2e− + 4H+ → Mn2+ + 2H2O |
400 ~
200 |
Penurunan besi III |
Fe(OH)3 + e− + 3H+ → Fe2+ + 3H2O |
300 ~
100 |
Penurunan sulfat |
SO42− + 8e− +10 H+ → H2S + 4H2O |
0 ~
−150 |
2CH2O
→ CO2 + CH4 |
−150 ~
−220 |
Jadual di
atas, pada dirinya dan di sebuah tapak tunggal, tidak memberikan banyak
maklumat tentang proses pemulihan:
- Pensampelan titik pada jumlah yang cukup di
tapak terkontaminasi dan kawasan persekitarannya diperlukan supaya dapat
menentukan kontur keupayaan redoks yang sama. Pengkonturan biasanya
dilakukan menerusi perisian khusus seperti penentudalaman Kriging.
- Jika semua ukuran
keupayaan redoks menunjukkan bahawa penerima elektron telah habis
digunakan, ia sebenarnya merupakan penunjuk kepada kegiatan mikrob
menyeluruh. Analisis kimia juga diperlukan untuk menentukan bilakah aras
bahan kontaminasi dan produk-produk penguraiannya telah dikurangkan ke
bawah had kawal atur.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan